-
شرایط پراضطراب میتواند نقشی مهم در بروز و شدت پیدا کردن علائم وسواس داشته باشد؛ شرایطی مثل مرگ عزیزان، اختلاف و جدایی والدین یا مهاجرت به یک شهر یا محله تازه و….افکار مزاحم و اعمال اجباری باید به مدت حداقل یک ساعت کارهای روزمره فرد را مختل سازد و گرفتن اطلاعات کامل از مدرسه و خانه برای تشخیص و ارائه برنامه درمانی ضروری است.
احساس میکنم فرزندم مبتلا به وسواس شده، هر چه به او میگویم این کارها را تکرار نکن، باز هم انجام میدهد! باید چکار کنم؟ اصلا مگر کودکان هم وسواس میگیرند؟
پاسخ
جای تامل دارد؛ اگر کودکی ساعتها وقت خود را صرف شستن دست، مرتب کردن لباسها یا نظم و ترتیب دادن به وسایل اتاقش بکند. این رفتارها میتواند نشانه آن باشد که کودک از یک اختلال اضطرابی به نام وسواس (o.c.d) رنج میبرد. وسواس، رفتاری غیرارادی، تکرارشونده و غیرمنطقی است که فرد برخلاف میل خود آن را انجام میدهد و بهواسطه انجام این اعمال ناخواسته از سطح اضطراب او کاسته میشود. درصد بسیار کمی از کودکان از وسواس رنج میبرند و ممکن است فکر کنند که قادر به کنترل افکار و اعمال خود نیستند و شاید اصلا ندانند این رفتارهایشان غیرمنطقی است. این افکار و اعمال، گاه بهطور قابلتوجهی بر عملکرد روزمره فرد و حتی فعالیتهای درسی، خانوادگی و اجتماعی او لطمه وارد میکند. برخی از وسواسهای رایج در میان کودکان عبارتاند از:
ترس از تجمع میکروب در دستها که این ترس منجر به شستوشوی مکرر دستها میشود.
ترس از آسیب رسیدن به خود یا کسی که دوستش دارند (مثلا فرد با خــود میگوید، اگـــر هر بار کـــه با
پدرم صحبت میکنــم از یــک تا پنج بشمارم، او نمیمیرد.)
کمالطلبی در همه امور (مثلا اگر اشکالی در نوشتن متنی وجود داشته باشد، فرد بهجای پاک کردن آن اشتباه، اقدام به دوبارهنویسی کل متن میکند.)
میل به منظم کردن و قرینهسازی چیزها
میل به تکرار بعضی کلمات یا اصوات، بهطور غیرارادی
راضی نبودن از نتیجه کار خود و نداشتن اعتماد بهنفس در انجام امور
کند بودن در انجام کارها
علائـم وســــواس میتـــواند در محــیطـــی ظاهـــر و در محــیطی دیـــگر مـــخفی نگهداشته شود. بروز این علائم در شرایط پراسترس به بیشـــترین حد خــــود میرسد.
نشانههای ظاهری اختلال وسواس بهقرار زیر است:
داشـــتن دســـتهــای زبــر و خـــشن به عـــلت شستوشوهای مکرر
زیاد بودن تعداد لباسهایی که در هر نوبت میشویند.
طولانی بودن زمان انجام تکالیف مدرسه
بروز افت تحصیلی ناگهانی
خواهش از اعضای خانواده برای تکرار یک جمله یا عبارت خاص
ترس از رخ دادن حادثهای ناگوار برای یکی از عزیزان
نداشتن تمرکز در مدرسه، به خاطر افکار مزاحم و ناخواسته
گوشهگیری در مدرسه و دوری از جمع دوستان
شرایط پراضطراب میتواند نقشی مهم در بروز و شدت پیدا کردن علائم وسواس داشته باشد؛ شرایطی مثل مرگ عزیزان، اختلاف و جدایی والدین یا مهاجرت به یک شهر یا محله تازه و….افکار مزاحم و اعمال اجباری باید به مدت حداقل یک ساعت کارهای روزمره فرد را مختل سازد و گرفتن اطلاعات کامل از مدرسه و خانه برای تشخیص و ارائه برنامه درمانی ضروری است.علاوه بر اینکه والدین حتما باید کودک را نزد متخصص(روانپزشک یا روانشناس) ببرند باید در این مساله بهگونهای رفتار کنند که کودک بداند مشکل
او، تقصیر خود او نبوده است. در اینجا والدین میتوانند:
به حرفها و بیان احساسات فرزندشان گوش دهند.
کارهایی را به عهده او بگذارند که نتیجه مثبت و زودبازده داشته باشند.
انتظارات خود را، بهخصوص در طول درمان و در شرایط استرسزا، تعدیل کنند.
نتیجه درمان را نسبت به شرایط قبلی فرزند خود بسنجند، نه مطابق با معیارهای مطلق.
والدین باید بدانند که روند بهبود، علاوه بر کودک، برای آنها هم شرایطی پراسترس فراهم میکند. آنها هم باید در یک شبکه ارتباط قوی با دوستان، بستگان و درمانگران قرار بگیرند و توسط آنان حمایت شوند. به خاطر داشته باشید که همه اختلالات اضطرابی قابلدرمان است و یک درمان مناسب میتواند زندگی خوب و ثمربخشی برای فرزندان ما به ارمغان آورد.